CPT Teslim Şekli
Türkçe'de teslim şekilleri olarak ifade ettiğimiz Incoterms kuralları ICC (International Chamber of Commerce - Milletlerarası Ticaret Odası) tarafından yayınlanır ve uluslararası satış sözleşmelerinin içeriğinde önemli maddelerden birini teşkil eder. Incoterms kuralları ticarete dahil olan tarafların teslim ile ilgili (nakliye, yükleme-boşaltma, sigorta, gümrük işlemleri ve ilgili) konularda üstlendikleri yükümlülükleri, maliyetleri ve riskleri tanımlar.
Daha önceki yazılarımızda Ex Works (EXW) ve Free Carrier (FCA) teslim şekillerini açıklamıştık. Şimdi ise, sırayı bozmadan, Carriage Paid To (CPT), yani Türkçe ifadeyle "Taşıma Ödenmiş Olarak" teslim şeklinin ne olduğunu bu tarih itibariyle ICC'nin en son Incoterms versiyonu olan Incoterms 2020 kurallarını referans alarak açıklayalım ve bazı önemli noktalar üzerinde duralım.CPT Teslim Nedir?
Teslim ve Risk Transferi
"Carriage Paid To", Türkçe ifadeyle "Taşıma Ödenmiş Olarak", teslim şekli için CPT kısaltması kullanılır.
CPT teslim, satıcının ticarete konu olan ürünleri daha önce kararlaştırılan yerde (eğer taraflar arasında mutabık kalınan böyle bir yer var ise) belirlenen varış noktasına götürmesi için satıcı tarafından tayin edilip sözleşmesi yapılan nakliyeciye veya kişiye nakliye bedeli ödenmiş bir şekilde teslim etmesi veya bu şekilde teslim edilmiş ürünleri tedarik etmesidir. Her durumda da satıcı ürünleri mutabık kalınan tarihte veya mutabık kalınan süre içerisinde teslim etmelidir.Incoterms kuralının hemen ardından yazılan varış yeri bilgisi (Örneğin, "CPT 12681 Berlin") kural hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan biri için ilk bakışta yanlış bir izlenim verebilir. CPT, CIP, CFR, CIF (C grubu) teslim şekillerinde, ürünler belirtilen varış yerine ulaştığında değil, ürünler nakliyeciye teslim edildiği vakit satıcı teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş (ve haliyle riski alıcıya transfer etmiş) kabul edilir.
Taşıma Biçimi
ICC Incoterms 2010'da, daha iyi anlamaya imkân vermek ve deniz yolu taşıma biçiminin farklı pratikler taşıdığını vurgulamak adına, Incoterms kurallarını iki ayrı grup altında toplamıştır. Incoterms 2020'de de aynı ayrım korunmuştur. Buna göre, birinci grup herhangi bir taşıma biçimine (karayolu, havayolu, demiryolu, denizyolu, multimodal) uyan kuralları, ikinci grup ise sadece denizyolu ve iç suyolu taşıma biçimlerine uyan kuralları içerir. Birinci grupta yer alan CPT hangi taşıma biçiminin seçildiğine bakılmaksızın, multimodal dahil her taşıma biçimi için kullanılabilecek bir teslim şeklidir.
Teslim ve Varış Yerleri/Noktaları
Bu kural iki kritik noktayı içerir; çünkü risk ve masraflar farklı noktalarda el değiştirir. ICC, hem riskin alıcıya geçtiği teslim yerinin hem de satıcının nakliyeci ile sözleşme yapacağı mutabık kalınan varış yerinin sözleşmede mümkün olduğunca açık bir şekilde belirtilmesini tavsiye eder.
Teslim Yerini/Noktasını Açıkça Tanımlamak
Nakliyeci ile sözleşmeyi satıcı yaptığından teslim yerinin seçimi pratik olarak tamamen satıcının inisiyatifindedir. Her halukarda, riskin satıcıdan alıcıya geçtiği bu önemli noktanın sözleşmelerde açık bir şekilde önceden tanımlanmış olması yerinde olur.
Birden fazla taşıyıcı olması durumunda, eğer taraflar arasında bir teslim noktası belirlenmemişse, tamamen satıcının tercihi olan bir noktada ürünler ilk taşıyıcıya teslim edildiğinde riskin transfer edildiği varsayılır.Varış Yerini Mümkün Olduğunca Açık Tanımlamak
Aynı şekilde, mutabık kalınan varış yeri içerisindeki noktanın da mümkün olduğunca açık bir şekilde taraflarca tanımlanması tavsiye edilir. Bu noktaya varıncaya kadarki tüm masraflar satıcıya, bu noktadan sonraki tüm masraflar ise alıcıya ait olacaktır. Satıcı nakliyeci ile taşıma sözleşmesini net bir şekilde belirlenmiş bu varış noktasına uygun olacak ve yükleme-boşaltma dahil ilgili tüm masrafları içerecek şekilde yapmalıdır.
Eğer pratikte spesifik bir nokta belirtilmiyorsa, bu durumda satıcı amaca en uygun düşen teslim ve varış noktasını seçebilir.Varış Yerindeki Boşaltma Masrafları
Taşıma sözleşmesinde boşaltma masrafı satıcıya yüklenilmişse eğer, satıcı kararlaştırılan varış noktasındaki boşaltma masraflarını ödemekle yükümlüdür ve bu masrafları alıcı tarafından tazminini isteyemez.
Aksi durumda ise, yani taşıma sözleşmesinde boşaltma masraflarının satıcıya yüklenilmemiş olduğu durumlarda, boşaltma masrafları alıcının yükümlülüğündedir (B9/c).İhracat/İthalat İşlemleri
CPT teslim satıcının ürünlerin ihracat gümrük çıkış işlemlerini yapmasını ve ilgili tüm risk ve masrafları üstlenmesini gerektirir. Bununla birlikte, satıcının ithalat gümrük işlemlerini yapmak, herhangi bir ithalat vergisi ödemek gibi bir yükümlülüğü yoktur.
Sözleşmelerde Kullanımı
Sözleşmelerde, teklif formlarında, proforma fatura, fatura gibi evraklarda ve genellikle de "delivery term" başlığı altında CPT teslim şekli belirtilirken şu formatın takip edilmesi tavsiye edilir:
CPT (belirlenen varış yerini yazın) Incoterms 2020Örneğin: CPT 1370 Logatec Slovenia Incoterms 2020
Bitirirken
Referanslar
- International Chamber of Commerce. Incoterms 2020 – ICC rules for the use of domestic and international trade terms, ICC Publications, 2019
- International Chamber of Commerce. Incoterms 2010 – ICC rules for the use of domestic and international trade terms, ICC Publications, 2010
- Jan Ramberg. ICC Guide to Incoterms 2010, ICC Publications, 2011.
Yazar hakkında
Kabul ederek, https://disticaretnet.com/ dışındaki bir üçüncü tarafça sağlanan bir hizmete erişeceksiniz.
