Dış ticarette kullanılan teslim şekilleri dendiğinde kastedilen ICC'nin yayınladığı Incoterms kurallarıdır. Bu kurallar alıcı ve satıcının üstlendikleri yükümlülükleri, riskleri ve masrafları paylaştırır. Dahası, uluslararası ticaret yapanlar arasında ortak bir dil oluşturur. Teslim şekli uluslararası ticarette önemli bir sözleşme maddesidir. Daha teklif aşamasında müzakere konusu olur. Fiyat ve operasyonel sorumluluklar tercih edilen teslim şekline bağlı olarak değişir. Teslim şekilleri dış ticaretçilerin bilmeleri gereken başlıca önemli konulardan biridir.
"Hangi teslim şeklini seçmeli?" derken, öncelikle böyle bir lüksümüz var mıdır, buna bakmak gerekiyor. Bazen seçim yapma şansımız olmaz veya son derece sınırlıdır. Her şeyden evvel, bir ticarette teslim şekli de müzakere konularından bir tanesidir ve çoğu durumda eli daha güçlü olan taraf hangi teslim şeklinin kullanılacağını belirler. Tıpkı ödeme şeklini belirleyebildiği gibi. Bununla birlikte, bir tarafın eli ne kadar güçlü olursa olsun, onun seçimini yönlendiren ve sınırlandıran bazı çerçeveler vardır. Bu yazıda, çerçeve diye ifade ettiğim, teslim şekli seçimindeki belli başlı belirleyici unsurlara kısaca değinmeye çalışacağım.
Cost Insurance and Freight (CIF) Incoterms teslim kuralını daha önce işlediğimiz Carriage and Insurance Paid To (CIP) teslim kuralının denizyolu taşımacılıktaki muadili olarak düşünebilirsiniz. Bunu yaparken denizyolu taşımacılığının farklı pratikler taşıyabileceğini akılda tutmak gerekiyor. Denizyolu taşımacılık söz konusu olduğunda, CIF dış ticarette çokça karşımıza çıkacak bir Incoterms teslim şeklidir. Şimdi, Incoterms 2010'a göre Cost Insurance and Freight (CIF) teslim kuralının ne olduğunu açıklayalım.
Free Alongside Ship (FAS) kuralı ile birlikte denizyolu ve iç suyolu taşımacılığında kullanılan teslim şekillerine bir giriş yapmış oluyoruz. Özellikle konteynır ile taşınan ürünler düşünüldüğünde, FAS kullanımına pek rastlamadığımız bir Incoterms kuralıdır. Şimdi Incoterms 2010'ı referans alarak Free Alongside Ship (FAS) kuralını açıklayalım.
Delivered at Place (DAP), tıpkı bir önceki yazıda işlediğimiz Delivered at Terminal (DAT) gibi, Incoterms 2010 içerisinde yeni bir kuraldır. Incoterms 2000'de bir denizyolu terimi olarak kullanılan DES'in yerini almıştır. Bir denizyolu teriminin yerine geçmiş olsa da, Incoterms 2010'da DAP sadece denizyoluna özel bir terim olarak kullanılmaz.
Incoterms 2010 kurallarından Delivered at Terminal (DAT) ile birlikte satıcının daha fazla yükümlülük üstlendiği teslim şekillerine bir nevi giriş yapmış oluyoruz. DAT, Incoterms 2010 içerisinde yeni bir kuraldır. Incoterms 2000'deki bir denizyolu terimi olan DEQ'in yerini almıştır. Her ne kadar bir denizyolu teriminin yerini almış olsa da, Incoterms 2010'da DAT sadece denizyoluna özel bir terim olarak kullanılmaz.
Daha önceki yazılarımızda Ex Works (EXW) ve Free Carrier (FCA) teslim şekillerini açıklamıştık. Şimdi ise, sırayı bozmadan, Carriage Paid To (CPT) teslim şeklinin ne olduğunu bu tarih itibariyle ICC'nin en son Incoterms versiyonu olan Incoterms 2010 kurallarını referans alarak açıklayalım ve bazı önemli noktalar üzerinde duralım.
Şimdi bu tarih itibariyle ICC'nin en son Incoterms versiyonu olan Incoterms 2010 kurallarına göre Free Carrier (FCA) teslimin ne olduğunu açıklayalım ve bazı önemli noktalar üzerinde duralım.
Incoterms ifadesi "international commercial terms - uluslararası ticaret terimleri" deyişinin kısaltmasıdır; ICC (International Chamber of Commerce - Milletlerarası Ticaret Odası) tarafından yayınlanan ve uluslararası ticarette yaygın olarak kullanılan bir kurallar bütünüdür; uluslararası ticarette uygulanan pratiklere standart bir yorum getirmek amacıyla ilk defa 1936 yılında kullanıma sunulmuştur.
