Blog

Soğuk çağrıya geçmeden önce ihracat pazarlama işine yeni başlayan arkadaşlara konuya ön hazırlık niteliğinde 2 tavsiye vermek istiyorum. Sizin için yeni olan bir sektörde çalışmaya başladınız diyelim. Sektöre ait terimleri, ürün isimlerini ve özelliklerini tanımıyorsunuz; bırakın İngilizcelerini Türkçelerini dahi bilmiyorsunuz. Bazı ürün isim ve özellikleri "ustaların dili" ile olduğu için onları doğrudan İngilizceye çevirmek bir fayda sağlamayacaktır; o kavramın İngilizce konuşulan dünyadaki karşılığını bulmak gerekecektir.

• Latin Amerikanın en büyük, dünyanın 8. büyük ekonomisi;
  
• Yaklaşık 206 milyon nüfus ile dünya sıralamasında 6. sırada (Haziran 2016 CIA World Factbook verileri);
  
• GSYİH oluşumu: %5.2 tarım, %22.7 sanayi, %72 hizmetler; 
  
• Brezilya'nın başlıca doğal kaynakları: Boksit, altın, demir cevheri, manganez, nikel, fosfatlar, platinyum, kalay, nadir toprak elementleri, uranyum ve petrol; 
  
• Başkent Brasilia; 
  
• Resmi dili Portekizce; 
  
• Para birimi Brezilya reali; 
  
• Şili ve Ekvador dışındaki bütün Latin/Güney Amerika ülkeleri ile sınır komşusu.

1453'de İstanbul'un Türkler tarafından fethi ile sarsılan Batı dünyası yeni arayışlar içine girmişti. Özellikle yeni deniz yollarının bulunması ve yeni coğrafi keşifler ile Avrupa ülkelerinin ufku genişlemeye başlamıştı. Tüm bu hareketlerde ilk ve belki de tek hedef kendi ülkelerinin zenginleşmesi, daha güçlü olması idi. O günün büyük denizci ülkeleri bu harekette başı çekmekteydiler. Portekiz ve Cenevizli gemici ve maceracılar bu işlerde önde gidenlerdi. 1487 yılında Portekizli Barthelemy Diaz'ın Ümit Burnunu keşfi, 1492'de Cenevizli Christophe Colomb'un Amerika'yı keşfi ve 1498'de Vasco da Gama'nın Ümit Burnu üzerinden Hindistan'a ulaşması kritik ve önemli zaman dilimlerine işaret etmekteydi.

​Dış ticaret veya uluslararası ticaret denildiğinde akla çoğunlukla şöyle bir imaj gelir: Paletlere yüklenmiş mobilya, mermer, makine gibi fiziki ürünlerin ya başka bir ülkeye ihracatı yapılıyordur ya da kendi ülkemize ithalatı. Bu sadece kısmen doğru bir imajdır. Çünkü dış ticaret kapsamı içerisinde fiziki ürünler dışında hizmet ve entelektüel ürün ticareti de yer alır. Hatta bazı ülkeler ihracat stratejilerinde bu alanlara özel bir önem verirler. 

Dış ticarete daha geniş bir perspektiften bakabilmek adına, şimdi bu alanlara kısaca bir göz atalım.

​Öncelikle kılık kıyafet tarzı konularında yalnızca erkeklere faydalı olabileceğim, hanımlardan şimdilik özür dilerim ama diğer kısımlar her iki cinsiyet için de geçerli tabi ki. 

Madde madde aşağıda yazılanlara riayet etmek size başarı getirir diye düşünüyorum, ayrıca madde madde yazayım ki her hangi bir madde üzerinde de rahatlıkla tartışabilelim.

​"Şimdi bu da soru mu, Zafer?" diyenleriniz olabilir. Bir bakıma haklısınız. Bugün ihracatın şirketleri için önemini ve gerekliliğini kabul etmeyecek kim var ki? Kime "İhracat yapmalı mı? İhracat önemli mi?" diye sorsak herkes "Evet, elbette!" diye cevap verir. Bununla birlikte, aynı kişilerin eylemlerine yakından baktığımızda, söz ettikleri bu önemi ihracata verdiklerini çoğu zaman göremeyiz. Bunu şu şekilde açıklıyorum: Bazı sorulara anlamadan da doğru cevaplar verebiliyoruz; cevabı biliriz çünkü bize söylenmiştir veya her yerden duyarız ama cevabın niteliğini tam olarak anlamamışızdır. Bir sorunun cevabını bilmek onu anlamak anlamına gelmiyor. Bilmek ve anlamak farklı şeyler; anlamak daha üst bir bilinç düzeyi, bir eylem halidir. Bugün birçok firmanın ihracat yapıyormuş gibi yapması durumu bu şekilde açıklanabilir. Öyle olunca, ihracatın önemini anlamaya yardımcı olur umuduyla her yerde rastlanabilecek bu konuyu bir de ben kendi kelimelerimle yazayım dedim.

​Dünya genelinde ekonomik bir durgunluk söz konusu. Özellikle bazı gelişmekte olan ülke ekonomileri hiç de olumlu sinyaller vermiyor. Adı konmamış global bir ekonomik krizden bahsediliyor. Diğer taraftan, KOBİ'lerimiz ihracat yapamamaktan, uluslararası pazarlarda satış yapacak müşteri bulamamaktan yakınıyor. Peki, bu tabloda günah keçisi kim? KOBİ'lerin ihracat yapamamalarına bir mazeret olarak ekonomik krizi göstermeleri ne kadar doğru? Burada biraz durup berrak bir şekilde düşünmek gerekiyor.

​Bir dış ticaret eğitimi içerisine birçok konuyu dahil etmek mümkündür. Hepsi de önemli olmakla birlikte, taşıdıkları pratik değeri gözeterek bu konular içerisinde bir hiyerarşi yapacak olsaydım "İhracatta Müşteri Bulma Yolları"nı listenin en başına koyardım. "Müşteri bulma" ifadesi sadece "potansiyel bir alıcının tespiti" demek olmayıp "potansiyel bir alıcının dikkatini çekerek onunla bir iletişim başlatmak" olarak anlaşılırsa konunun önemi daha net ortaya çıkacaktır.

​Gümrük müşavirliği mesleğinin konusu, 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca gümrük işlemlerinin gümrük müşavirleri ile yürütülmesi maddesine dayanmaktadır. İlgili madde uyarınca firmalar gümrük işlemleri ile ilgili, doğrudan temsil yöntemi ile işlemleri kendisi takip edebileceği gibi, dolaylı temsil yoluyla gümrük müşavirleri tarafından ilgili işlemlerin yapılması için yetkilendirme yapabilmektedir.

Uluslararası arenada ürün teslimleri uluslararası ticaret örgütünün belirlemiş olduğu belli kurallara göre organize edilir. Böylelikle ticaretin içerisinde yer alan taraflar sorumluluklarını ve masraf kalemlerini belirgin bir şekilde netleştirmiş olurlar. Bu noktada önemli olan seçilen teslim şeklinin nasıl ve hangi kıstaslara göre belirlendiğidir. Uluslararası ticarette teslim şekillerinin temel kurallarını bildiğinizi farz edelim ve bir adım öteye giderek teslim şeklinin belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken kriterleri inceleyelim.

​Şüphesiz her zaman devlet yetkililerinin ve ihracatçılar meclisi yetkililerinin ihracat hedef ülkelerinin çeşitlendirilmesi gerektiği sözlerini çok duyarız. 

Benim uzmanlık alanım olan Güney Amerika, Orta ve Kuzey Amerika (Meksika) pazarından bahsedeyim. 

Güney Amerika ülkelerinde seyahat ederken Çin'den, Tayvan'dan tutun da, Hindistan, Brezilya'ya kadar çok çeşitli ülkelerin ürünlerinin buralara girdiğini gördüm. Latin Amerika özellikle markalaşma yolunda ilerleyen firmalar için çok büyük bir fırsat ve pazar. Ama tabi bu pazar çoğu açıdan kendi karakteristik özelliklerini taşıyor.

​Günümüzde uluslararası ticaret ile uğrasan birçok küçük ve orta ölçekli işletme uluslararası pazar araştırmasına gerekli önemi vermemektedir. Tam olarak ne olduğunu ve nasıl yapıldığını bilmediklerinden de uluslararası satış ve pazarlamada yanlış kararlar almaktadırlar. Öncelikle bir konuya açıklık getirelim. Sadece uluslararası fuarlara katılmak "pazar araştırması yapmak" demek değildir. Eğer bu amaçla herhangi bir sektörel fuara gidiliyorsa, bu sizi sadece o fuarda rakiplerinizi ve potansiyel müşterilerinizi tanımanıza yardımcı olmaktan öteye götürmez. Uluslararası fuarlara katılma kararı yapılan pazar araştırması sonucu alınan bir karar olmalıdır.

Peki, nedir bu uluslararası pazar araştırması? Nasıl yapılır? Bize nasıl yardımcı olur?

​Dolaylı Ya Da Doğrudan İhracat 

Yurtiçinde üretilen malların yurtdışı pazarlara ulaştırılmasında ihracatı tercih eden işletmelerin kullanacağı iki yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemler dolaylı ve doğrudan ihracat olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. 

Bu iki yöntem arasında bir tercih yapmak durumunda olan işletmelerin dikkat etmesi gereken iki önemli faktör bulunmaktadır: 

• ​Kaynakların boyutu ve etkinliği 
• İşlemlerdeki kontrol derecesi ve maliyet 
  

İşletme ihtiyaçlarına ve yukarıda belirtilen bu iki faktöre göre hangi yöntemin seçileceğine firma kendisi karar vermelidir.

​Yeni Ürün İçin Fiyat ve Kar Belirleme Fikir Aşamasında Neden Önemlidir? 

Elinizde satış potansiyeli olduğunu düşündüğünüz yeni bir ürün fikri mi var? O halde ne bekliyorsunuz? Gerekli çalışmaları yapmaya başlayalım. Yurtdışında ya da yerel pazarda ürün penetrasyonu ve fiyatlandırması aşamasında yapacağınız ilk adım, hedeflediğiniz pazarlarda ürününüze benzer başka ürünlerin olup olmadığını kontrol etmektir ve hangi fiyat aralığında satıldığını araştırmaktır. Eğer hedeflediğiniz pazarda benzer bir ürün var ise, kendi ürününüzü bir adım öne nasıl çıkaracağınız ya da nasıl farkındalık yaratacağınız hakkında fiyat ve pazarlama stratejileri oluşturmanız gerekmektedir. Pazarlama stratejilerini uygulamak vakit alacağından ilk etapta uygulanması gereken en etkin strateji "competitive pricing" dediğimiz rekabetçi fiyatlandırma yöntemidir. Bu yöntem ile ürününüzü pazardaki benzer bir ürün ile aynı şekilde fiyatlandırarak hedeflemiş olduğunuz pazara adil ve rekabetçi bir fiyat ile giriş yapmış olursunuz. Peki, bu rekabetçi fiyatlandırma neden önemlidir? Ürün fiyatlandırması ve kar marjı sürecinde ne kadar etkilidir?

​İthalat ve ihracat süreçlerinde yanlış adımlardan nasıl kaçınılır? 

Uluslararası ticaret kolay bir süreç değildir. Eğer öyle olsaydı, birçok firma şu anda dış ticaret ile uğraşıyor olurdu. Her iki alandaki süreçleri baştan sona incelediğinizde, bazı sorunların planlamanızın dışında oluştuğunu sizler de fark edeceksinizdir. Her iki süreçte, bu tarz gelişen olayları "unexpected pitfalls" diğer bir deyişle "beklenmedik tehlikeler" olarak tanımlayabiliriz. Bu alanda faaliyet gösteren yöneticilere düşen en büyük sorumluluk, çalıştığı firmayı bu tarz problemlerde en az hasarla kurtarmaya çalışmaktır. Aslında bu yanlış adımların önlenmesi, ithalat ve ihracat süreçlerine başlamadan önce biraz dersimize çalışmakla kolaylıkla çözümlenebilir. Dilerseniz uluslararası ticaret ile uğraşan kişilerin tecrübe ettiği bu tarz olayları biraz daha yakından inceleyelim.

Bir ürünü ithal ettiğinizde nasıl satacaksınız?

Günümüz iş dünyasında bir ürünün ilk defa ithal edilmesi kolay bir süreç değildir. Her bir profesyonel iş adamı ve girişimcinin de bildiği üzere ithalat sürecinde göz önüne alınması gereken birçok potansiyel sorun ve planlamasının ithalat süreci başında yapılması gereken kritik etkenler vardır. Günümüz ithalatçılarının bu süreçte cevaplaması gereken en önemli soru: "İthal edilen ürünü kârlı bir şekilde nasıl satacağım?"

​Günümüz iş dünyasının yeni vizyonu "rekabet etme gücüne ne kadar sahipsen, teknolojiyi, trendleri ve talepleri ne kadar hızlı yakalayabilirsen o kadar başarılısındır" şeklindedir. Böylece rekabete etki eden en önemli faktörlerden biri de "fuarlar"dır diyebiliriz. Fuarlara katılım hem tedarikçi firmalar için hem de ziyaretçi konumunda bulunacak firmalar için, çoğu zaman maliyetli görülür veya fuar alanını solumamış bir firmaya bu sahne korkutucu gelebilir. Çünkü fuarlara katılım demek; müşterilerinizin karşısına eksiksiz bir şekilde çıkıp, "işte firmam burasıdır, biz buyuz" denilen alandır. Bir nevi, firmanızı ekipmanlarıyla, çalışanlarıyla, ortamıyla, sizin müşteriye davranış biçiminizi harmanlayıp, standın birine sığdırdığınız ve bunu karşı tarafa yansıtmaya çalıştığınız bir platformdur.

• ​Yaklaşık 18 milyon nüfus ile dünya sıralamasında 64. sırada (CIA 2015 verileri); 
• GSYİH oluşumu %3.4 tarım, %35 sanayi, %61.6 hizmetler; 
• Başlıca doğal kaynakları; bakır, kereste, demir cevheri, nitratlar, değerli metaller, molibden, hidroelektrik; 
• 756.102 km² toplam yüz ölçümü ile toprak büyüklüğü bakımında dünyada 38. sırada; 
• İhracatımızın en fazla olduğu 3. Latin Amerika ülkesi (Brezilya 1. Meksika 2.); 
• Sınır komşuları Arjantin, Bolivya ve Peru; 
• Başkenti Santiago; 
• Resmi dili İspanyolca; 
• Para birimi Şili pezosu (CLP).
  

​İhracatçı firmaların potansiyel müşteri veya iş partnerlerine kendilerini tanıtmak ve bir iletişim başlatmak amacıyla tanıtım emaili göndermeleri klasikleşmiş bir doğrudan pazarlama yöntemidir. Firmanın hangi sektörde olduğu, öne çıkarılabilecek ne gibi özellikleri olduğu ve kime yazıldığı gibi konular bu emaillerin nasıl yazılacağını büyük ölçüde etkileyecektir. Dolayısıyla tek tip bir tanıtım yazısından söz etmemek yerinde olur. Farklı kişilere/müşterilere farklı yazılar tasarlamak gerekecektir. Yine de, gönderilen kişiye göre modifiye edilse de, standart tanıtım yazıları aslında her yerde kullanılabilecek şekilde tasarlanır. 

Aşağıda bu İngilizce tanıtım emaillerini yazarken kullanılabilecek ve dikkat edilmesi gereken en önemli noktaları 7 kural halinde sıraladım. Kısmet olursa başka bir blog gönderimde, bu tarz yazılar için örnekler de vereceğim.

• ​Yaklaşık 119 milyon nüfus ile dünya sıralamasında 10. sırada; 
• GSYİH oluşumu %3,5 tarım, %34,1 sanayi, %62,4 hizmetler; 
• Başlıca doğal kaynakları ham petrol, gümüş, bakır, altın, kurşun, çinko, doğal gaz; 
• 1.964.375 km² toplam yüz ölçümü ile toprak büyüklüğü bakımından dünyada 15. sırada; 
• İhracatımızın en fazla olduğu 2. Latin Amerika ülkesi (Brezilya 1.); 
• Dünya üzerinde anadil olarak İspanyolca konuşan kişi sayısının en yüksek olduğu ülke; 
• Sınır komşuları ABD, Belize, Guatemala; 
• Başkenti Meksiko; 
• Resmi dili İspanyolca; 
• Para birimi Meksika pesosu (MXN).