Otomobil - Satın Almak mı Kiralamak mı?

​Şirketler Kullanacakları Otomobilleri Satın mı Almalı Yoksa Kiralama Yoluna mı Gitmeli?

İşletmeler genelde ticari işlerinde kullanmak üzere otomobil satın almaktadır. Günümüzde hemen hemen her işletmenin üzerinde en az bir araç kayıtlı bulunmakta ve işletmeler bu araçlara ilişkin ödemiş oldukları bedelleri gelir/kurumlar vergisinde indirim konusu yapabilmektedirler. Ancak işletmeler satın aldıkları binek otomobilleri ticari faaliyetlerinde kullanmalarına rağmen yasa gereği ödedikleri KDV'yi, KDV beyannamelerinde indirim konusu yapamamaktadırlar. Uygulamada, bu vergi yüklerinin aşağı çekilmesi bakımından satın alma yerine kiralama yöntemi avantajlı olabilir. Ayrıca, satın alma durumunda, otomobiller üzerindeki özel tüketim vergisi oranının fazlalığı ve özel tüketim vergisi ile bir de bu tutarların toplamı üzerinden %18 oranında hesaplanan katma değer vergisi işletmeler açısından ciddi bir maliyet oluşturmaktadır. Aşağıda sizler için satın alma veya kiralama seçeneklerinin avantaj ve dezavantajlarını sıraladık.

Otomobil Satın Almanın Avantajları ve Dezavantajları

• Satın alınan araç için amortisman ayrılabilir. (5 yıl boyunca araç bedelinin her yıl %20'si) 
  
• Yıl içinde alınan otomobil için 12 aylık amortisman ayırmak mümkün değil. Alındığı aydan, yıl sonuna kadar olan dönem için, aylık amortisman hesaplanıp, gider yazılabiliyor. 
  
• Ödenen Özel Tüketim Vergisi için aracın maliyetine dahil edilip amortisman ayrılabilir veya doğrudan gider yapılabilir. 
  
• Satın alınan otomobil için ödenen KDV, indirim konusu yapılamıyor. KDV tutarı aracın maliyetine atılıp amortisman ayrılarak gelir veya kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıyor. 
  
• Otomobilin Motorlu Taşıtlar Vergisi gelir ve kurum kazancı açısından gider yazılamıyor. Kanunen kabul edilmeyen gider mahiyetinde. 
  
• Otomobil satıldığında, bundan doğan kazanç için vergi ödeniyor. 
  
• Otomobil satıldığında düşük oranda da olsa (%1) KDV'ye tabi oluyor. 
  
• Satın aldığınız aracın her türlü giderini, bakım onarım ve diğer risklerini de işletme üzerine almakta, fakat bu tür giderler gelir ve kurum kazancından düşülmektedir. 
  
• Kredi ile alınması durumunda kredi faizi de gider olarak yazılabilir, ancak finansal açıdan işletmeye ek bir külfet getireceği düşünülmelidir. 
  

Yukarıda ifade edildiği üzere, işletmeye otomobil satın almada en önemli unsurlardan biri araç bedeli dışında ödemiş olduğunuz KDV ve ÖTV yükünün işletme üzerinde kalmasıdır. Özellikle KDV'nin indirim konusu yapılamaması, ödenen KDV ve ÖTV işletme üzerine maliyet yüklemektedir.

Otomobil Kiralamanın Avantajları ve Dezavantajları

• Öncelikle işletmeden toplu olarak para çıkışı yaşanmadığı için işletmenin finansal gücü artmaktadır.
  
• Kiralama için ödenen aylık faturalar doğrudan işletme için gider yazılabilmektedir.
  
• Kiralama faturalarındaki KDV'nin tamamı KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilmektedir.
  
• Kiralanan araçların yağ değişimleri, motor arızaları, periyodik bakımları, vesaire gibi her türlü bakım onarım hizmetleri kiralama şirketi tarafından yapılmaktadır.
  
• Yıl içinde yapılan muayene, egzoz vergisi, motorlu taşıtlar vergisi, araç pulu, zorunlu trafik sigortası, kasko gibi masraflar kiralama şirketi tarafından karşılanmaktadır.
  
• Kiralanan araç için kullanılan akaryakıt faturaları da gider yazılabilir.
  

Yukarıda bahsettiğimiz araç satın alma veya kiralama seçeneklerinden hangisinin işletme için avantajlı olduğu işletmenin kârlılığına ve vergisel durumuna göre değişmektedir. Açıklamalardan da anlaşılacağı üzere satın alınan aracın gelir ve kurumlar vergisi açısından avantajı varken, KDV açısından hiçbir avantajı yoktur. Eğer işletme zarar eden bir işletme ise satın alma yerine kiralama seçeneği daha avantajlı gözükmektedir. Ayrıca işletmenin vergisel durumu yanında finansal durumunun da göz önüne alınması gerekmektedir. İşletmenin satın alma veya kiralama arasındaki tercihini yaparken bu iki hususu göz önünde bulundurması gerekir.